Radyoyu dinlemek için PLAY basınız...
Ankara’nın Rusya’dan S-400 satın almasının ardından ABD’nin Türkiye’yi F-35 programından çıkarmasının olumsuz etkisini gözler önüne seren bir rapor hazırlandı. Raporda, “Eğer Türkiye’ye alternatif bulunmazsa takvimin gerisinde kalınacak” denildi.
ABD Kongresi’ne gerçek verilerden oluşan bilgileri ve istatistikleri derleyerek hazırlayan Hükümet Sorumluluk Ofisi, geçen yıl yaşanan F-35 krizinin faturasını çıkardı. ABD merkezli medya kuruluşu Bloomberg’in ele geçirdiği raporda, Lockheed Martin’in F-35 programında Türkiye’nin eksikliğinin hissedildiği belirtildi.
Geçen yıl Türkiye’nin Rusya’dan S-400 savunma sistemini satın almasının ardından ABD yönetimi Türkiye’yi F-35 programından çıkarma kararı almıştı. Türkiye’nin ürettiği kritik parçalar yerine alternatif ülkelerden teklif alan programın, Türkiye’nin eksikliğini hissettiği ortaya çıktı.
428 milyar dolarlık F-35 programı hakkında hazırlanan raporda, üretim maliyetinin arttığı ve araç başına harcamanın düşürülmeye çalışıldığı gibi detaylar yer aldı. Raporu hazırlayan yetkililer, “Henüz daha fazla yapılması gereken şey var. Eğer üretim sürecindeki eksiklikler giderilmezse bu program test takvimini kaçırma riskiyle karşı karşıya” ifadesini kullandı.
15 KİLİT PARÇA ÜRETİLMİYOR
Hazırlanan raporda, üretilen araçların güvenilirliğinin hedefin altında kaldığı ve Pratt&Whitney üretimi motorların kalitesinin artırılması ve diğer parçalarda yaşanan sorunların altı çizildi.
Hazırlanan raporda, Türkiye’nin F-35 programından çıkarılmasının negatif etkisi de gözler önüne serildi. Raporda, “Türk şirketlerin ürettiği 1000 parçanın yerine alternatif üretici bulunmazsa üretimde riskle karşı karşıya kalınacak. Program parçaları üretecek yeni kaynaklar belirledi fakat çok büyük öneme sahip olan 15 kilit parçanın üretimi henüz istenilen üretim hızında yapılmıyor” ifadesi yer aldı.
PENTAGON’DAN JET YANIT
Hükümet Sorumluluk Ofisi’ne konuşan ABD’li bir yetkilinin Türkiye’nin bazı parçaları kontrat gereği 2022’de göndereceğini söylerken, bu sayede hava araçlarının dağıtımı ve yeni tedarikçilerle anlaşılmasının ekstra maliyetinden kurtulacağını dile getirdi.
Raporda, “Bu yeni tedarikçiler gelecek yıla kadar istenilen üretim hızında çalışmayacak kabaca bunların yüzde 10’u F-35 programına yeni. Bazı tedarikçiler 2019’da taleplere yetişmekte zorlandı ve programda malzeme ve ekipmanların geç gönderilmesi sorunu yaşandı. Temmuz 2018 ile Haziran 2019 arasındaki parça eksiği 875’ten 8 binlere çıktı” denildi.
Pentagon, F-35 programının tam iş birliği ve sorunsuz çalıştığını açıklayarak, “Bu raporda bir sürpriz yok, bunları biliyoruz” yorumu yapıldı. F-35 programı kapsamında şu ana kadar ABD ve müttefiklerine 520 F-35 teslim edildi. Şu anki verilere göre 3.200 araç teslim edilmesi bekleniyor.
